Jako trenerzy pracy nie tworzymy „nowej, alternatywnej rzeczywistości” dla osób z niepełnosprawnościami. Przypominamy „jedynie”, że ta, w której żyjemy, jest wspólna i tożsama dla wszystkich.
Zatrudnienie Wspomagane opiera się na czterech podstawowych wartościach. Są nimi:
-
normalizacja, czyli zapewnienie grupom marginalizowanym społecznie takich samych praw oraz możliwości do życia i rozwoju jak innym obywatelom. W normalizacji nie chodzi o sprawienie, by wszyscy stali się w ogólnym pojęciu “normalni”. Chodzi o podkreślenie, że bycie odmiennym nie może być powodem wykluczenia.
-
waloryzacja roli społecznej – oznacza, że metody używane do wspierania osób wyłączonych są naturalne i dopasowane do sytuacji. Koniecznie powszechnie używane i zgodne z ogólnymi standardami panującymi w społeczeństwie.
-
włączanie – to znacznie więcej niż sama integracja. Polega na powstrzymywaniu się od dzielenia ludzi na grupy i zapewnienie im pełnego uczestnictwa w każdym aspekcie życia społecznego. Czasem zaczyna się od zatrudnienia, a czasem od przeciwległego krańca drogi – przysłowiowego już wyjścia z domu.
-
idea empowerment – ma największe znaczenie dla koncepcji zatrudnienia. Według niej, osobom z niepełnosprawnościami należy stworzyć takie warunki, aby samodzielnie decydowały o wyborze miejsca pracy, zakresu zadań, godzinach pracy, środowisku społecznym oraz rodzajach wsparcia, którego potrzebują. Jaką daje to moc i energię w połączeniu ze wsparciem sami wiemy doskonale.
Oprócz czterech wartości będących podwalinami idei zatrudnienia wspomaganego, wyróżnia się w niej sześć głównych zasad, a są nimi:
-
zero odrzucenia – bez względu na rodzaj czy stopień niepełnosprawności, jeśli zapewni się jej odpowiedni poziom wsparcia, znalezienie zatrudnienia jest w mocy każdej osoby, która chce pracować.
-
sukces polega na dostarczeniu właściwego, spersonalizowanego wsparcia we właściwym otoczeniu.
-
koncentracja na sprawnościach, potencjale – nie niepełnosprawności osoby.
-
odrzucenie koncepcji gotowości do pracy, która zaprzecza zasadzie przewodniej zatrudnienia wspomaganego mówiącej o umieszczeniu osoby w miejscu pracy, przeszkoleniu jej i wsparciu w utrzymaniu pracy i rozwoju zawodowym;
-
realne płace i świadczenia – zasada oczywista, acz nie będąca jedynie sloganem – osoby z niepełnosprawnościami powinny być nie tylko wynagradzane tak samo jak osoby sprawne, ale także otrzymywać od pracodawcy takie same świadczenia socjalne.
-
najważniejsza jest jednostka i jej indywidualność – każda osoba postrzegana jest jako unikalna jednostka, z własnymi umiejętnościami, zainteresowaniami, doświadczeniem życiowym.
Modelowy proces zatrudnienia wspomaganego składa się z pięciu etapów, każdy z nich obejmuje szeroki zakres działań.
-
etap 1 – ZAANGAŻOWANIE KLIENTA – czyli umożliwienie osobie z niepełnosprawnością podjęcia świadomej decyzji opierającej się na wiedzy i zgodnej z jej preferencjami, czy chce skorzystać z usługi zatrudnienia wspomaganego.
-
etap 2 – TWORZENIE PROFILU ZAWODOWEGO – obejmuje skoncentrowane na osobie działania, których celem jest zebranie odpowiednich informacji na temat aspiracji tej osoby, zainteresowań i predyspozycji. Osoba z niepełnosprawnością ma kontrolę nad całym procesem. W efekcie tego etapu powstaje plan działania dla danej osoby.
-
etap 3 – POSZUKIWANIE PRACY – jest to etap łączący osobę z niepełnosprawnością poszukującą pracy z potencjalnym pracodawcą. Celem jest dopasowanie potrzeb osoby do potrzeb pracodawcy. Działania opierają się na analizie umiejętności osoby w stosunku do wymagań rynku pracy.
-
etap 4 – ZAANGAŻOWANE PRACODAWCY – …który jest równie ważnym klientem usługi zatrudnienia wspomaganego, jak osoba z niepełnosprawnością. Na tym etapie ma miejsce poznanie i zrozumienie jego potrzeb, w celu dopasowania umiejętności osoby z niepełnosprawnością do danego miejsca pracy.
-
etap 5 – WSPARCIE W MIEJSCU PRACY I POZA NIM – skuteczne – jest filarem zatrudnienia wspomaganego, odróżniającym ten model od tradycyjnych modeli aktywizacji zawodowej. Ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia i utrzymania płatnego zatrudnienia na otwartym rynku pracy.